Psikoteknik Nedir?
Psikoteknik Nedir, sorusu son zamanlarda zorunluluğun ve denetimlerin de artmasıyla merak edilen sorulardan birisi olmuştur. Psikoteknik ticari amaç ile araç kullanan ve yanında bulundurulması ve algı-refleks testlerinden başarılı olduğunu gösteren psiko analiz raporudur. Psikoteknik Raporu yanında SRC Belgenizi de bulundurmanız gerekmektedir.
Psiko-Teknik Değerlendirme Sistemi
Sürücülerde güvenli araç kullanmak için temel olarak bulunması gereken algı, dikkat, hafıza, muhakeme yeteneği, hız-mesafe tahmini gibi zihinsel özelliklerinin; tepki hızı, göz, el ayak koordinasyonu gibi psiko-motor yetenek ve beceri düzeyinin, risk alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol gibi tutum, davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin bilgisayar destekli test sistemleri kullanılarak ölçülebildiği” bir sistemdir.
Böylece; bir sürücünün, bir aracı sürebilmek için asgari düzeyde, trafiğe ilişkin yeteneklere sahip olup olmadığı ve trafiğe ilişkin kişilik açısından, trafik kurallarına uyma eğilimine sahip olup olmadığı hakkında daha tarafsız, daha bilimsel ve daha standart koşullarda gerçekleştirilmiş uygulamalarla sonuçlara varılması sağlanabilmektedir.
Psiko-teknik değerlendirme merkezlerinde Psikiyatri Uzmanı ve Psikologlar görev yapmaktadır.
Yasal Konular
Ehliyet İadesi
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na dayalı Karayolları Trafik Yönetmeliği Madde-79; kanunun ilgili maddelerinde tanımlanan nitelikteki trafik suçlarını işleyen sürücüler, tanımlanan usul ve esaslara uygun olarak, Psikoteknik Değerlendirme ve Psikiyatri Uzmanı Muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucu durumu uygun bulunan sürücülerin sürücü belgeleri Kanunun ilgili maddesinde belirtilen sürenin sonunda iade edilir.
KTY 60 e (Karayolu Taşıma Yönetmeliği Madde 60 Bendi E)
Ticari araç kullanan sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları şarttır.
Psikoteknik Belgesi Nasıl alınır?
Psikoteknik cihazlarındaki testlere uygun ve doğru cevapları veren sürücüler, psikoteknik analizinden başarılı sayılır.
Psikoteknik için gerekli evraklar nelerdir ?
Sizler için detaylı olarak hazırladığımız Psikoteknik gerekli evraklar sayfasından detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Psikoteknik Değerlendirme Fiyatı ne kadardır?
Psikoteknik Belgesi ücretleri hakkında detaylı bilgi almak için lütfen bizimle iletişime geçin.
Kimler Psikoteknik Almalıdır?
Psiko-Teknik Değerlendirme Sistemi için yasal iki düzenleme bulunmaktadır. Bununla ilgili detaylı Kimler Psikoteknik Almalıdır yazımızda detaylandırılmıştır.
Psikoteknik Neleri Ölçer?
Zihinsel Yetenek ve Becerileri ölçmektedir. Detaylı bilgi Psikoteknik Neleri Ölçer yazımızdadır.
Psikoteknik Değerlendirmesinde Hangi Testler Uygulanır?
Uygulanan testleri detaylı olarak incelemek için Psikoteknik Uygulanan Testler yazımızda detaylı inceleyebilirsiniz.
Psikoteknik Gerekli Evraklar
Psikoteknik Gerekli Evraklar, psikoteknik testine girmeden önce mutlaka yanınızda bulundurulmalıdır.
Psiko-Teknik Raporu İçin İstenen Evraklar (Ticari Araç Kullananlar için)
Psiko-Teknik Raporu İçin İstenen Evraklar (Ehliyet İadesine Dönük)
Kimler Psikoteknik Almalıdır?
Kimler Psikoteknik Almalıdır, genellikle yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinde bulunan SRC Belgesine sahip tüm ticari araç kullanan sürücülerin Psikoteknik Raporu almaları gerekmektedir. 1 Saatte Psikoteknik Belgenizi alabilir ve cezai işleme uğramadan mesleğinizi devam ettirebilirsiniz. SRC Belgesi ve Psikoteknik bulundurmamanın cezası bulunmaktadır.
Psiko-Teknik Değerlendirme Sistemi için yasal iki düzenleme bulunmaktadır.
1.Ticari Araç Kullanan Şoförlerin Alması Gereken Psikoteknik Değerlendirme Raporu
Ticari araç kullanan kişiler her 5 yılda bir yetkili psikoteknik merkezinden sağlık olduğunu gösteren psikoteknik değerlendirme raporunu almalıdır.
2. Ehliyet İadesine Dönük Olarak Verilen Psikoteknik Değerlendirme Raporu
Alkollü araç kullanımından 3. kez ehliyetini aldırmış olan sürücüler (5 yıllığına) süre bitiminde psikoteknik muayeneden geçmelidirler.
Bir yıl içerisinde 5 defa hız ihlali nedeniyle ehliyetine el konulanlar süre bitiminde psikoteknik muayeneden geçmelidirler.
Psikoteknik Neleri Ölçer?
Psikoteknik Neleri Ölçer, aslında psikoteknik cihazları sürücünün algı ve refleksini ölçmektedir. Ani bir durum olduğunda veya psikolojik açıdan sürüşe ne kadar elverişli olduğunu kontrol etmek için aldıkları bir rapor uygulamasıdır.
Ticari araç kullanan tüm sürücülerin SRC Belgesi ve Psikoteknik Raporu almaları zorunludur.
Psiko-Teknik Değerlendirmede değerlendirilen yetenekler şunlardır:
Zihinsel Yetenek ve Beceriler
Psikomotor Yetenek ve Beceriler
Uygulanan Testler
Psikoteknik Uygulanan Testler, temel mantığında zihinsel ve fiziksel aktivitelerin takibinin yapılabilmesi için özel olarak hazırlanmıştır. Psikolog eşliğinde yapılacak bu testler neticesinde başarılı olan kişiler Psikiyatri onayından geçerek Psikoteknik Raporunu olumlu bir şekilde alabilir. SRC Belgesi zorunluluğu kadar Psikoteknik Belgesi de zorunludur.
DİKKAT DÜZEYİ (SIGNAL) Bu testte, adayın, karmaşık uyaranlar arasından belirli uyaranları ayrıştırması istenerek, seçici dikkat düzeyi ölçülür. Sürücülerin uzun süre monoton bir ortamda seçici dikkat düzeylerinin düşebileceği ihtimalini göz önüne alındığında ve kazaların ana nedenlerinden birinin dikkat ve konsantrasyon kaybı olduğu düşünüldüğünde sürücülerin dikkat düzeyinin belirlenmesi güvenli sürücülük açısından büyük öneme sahiptir.
MUHAKEME (SPM) Soyut görsel şekiller arasındaki ilişkilerin kavranması ve fark edilmesi üzerine kurulu olan bu testte, kişilerin olaylar arasındaki ilişkileri anlama, değerlendirme yetenekleri ölçülür. Olayları ve olası sonuçlarını algılamanın sürüş esnasında olası riskli durumlardan uzak durmak için birinci derecede öneme sahip olduğu kesindir. Muhakeme yeteneği düşük kişilerin bulundukları ortamdaki olayları algılayamadıkları ve buna bağlı gerekli tedbirleri almamaları nedeniyle riskli durumlara düştükleri ve kazaya karıştıkları veya neden oldukları belirlenmiştir.
HIZ ve MESAFE ALGILAMASI (HMT) Bu testte adayın, uyaranların hareket hızını ve uyaranlar arası mesafeyi tahmin etme becerisi ölçülür. Sürücülük becerisini belirleyen en önemli unsurlardan birisini oluşturması açısından önemlidir. Hız mesafe tahmin testi sonuçları sürücünün temkinli veya riskli araç kullanma eğilimini hakkında da önemli bilgiler vermektedir.
GÖRÜŞ AÇISI & KOORDİNASYON (IIB) İkili İşlem Becerisi Periferal Görme Becerisi ile ilgili değerlendirme, 120 ile 140 derecelik açı içinde başın sağ ve sol ekstreminden, yani bu açıdan verilen uyaranların kişinin görüş açısına ne zaman girdiğinin incelenmesidir. Bu test, adayın dikkatini, karşısında yer alan bir göreve, direksiyon kullanarak yoğunlaştırdığı esnada, sağ ve soldan gelen uyaranları fark ederek tepki vermesi üzerine kuruludur.
TEPKİ KALİTESİ VE HIZI (DT) Yoğun Uyaran Akışı ve Stres Altında Tepki Hızı ve Kalitesi Bu testte, farklı renklerdeki görsel uyaranlara ve farklı tonlardaki sesli uyaranlara aday tarafından verilen doğru tepkiler ve bu tepkilerin hızları ölçülür. Ani ve panik bir durumda adayın ne kadar hızlı ve ne derece doğru tepki verebileceği ölçülür. Sürücülerin ani değişimleri ne kadar çabuk ve doğru fark edip tepki verdiklerinin ölçümüdür.
GÖRSEL SÜREKLİLİK (VLT) Karmaşık görüntülerin olduğu bir ortamda, dikkatin belirli bir yön üzerinde kontrollü şekilde yönlendirilebilmesi. Bu test kişinin aşağıdaki özellikler açısından ne derece yeterli olduğunu gösterecek veri sağlar: 1-Görsel olarak karmaşık yapılanmış ve belirsiz ortamlarla başa çıkabilme (dikkat yöneliminin böyle bir ortamda dahi korunabilmesi), 2-Görsel bir ortamda dikkat dağıtıcı unsurları eleyebilme ve dikkat dağıtıcılara karşı direnç gösterebilme, 3-Yönlendirmeyi sağlayan, işaretleri (indikatörleri) takip edebilme, 4-Sürekli dikkatin korunabilmesi.
SÜREKLİ DİKKAT ve PROBLEM ÇÖZME (Cognitrone) Bu testte adayın sürekli dikkat performansı ölçülmektedir. Bu testte adaylara her soruda ekran üzerinde 4 yukarıda biri aşağıda olmak üzere toplam 5 adet şekil gösterilmektedir. Adaylardan beklenen , aşağıda verilen şeklin yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olup olmadığına hızlı bir şekilde karar vermeleridir. Aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden birisi ile aynı olduğunda adaydan evet yanıtını vermesi beklenmekte eğer aşağıdaki şekil yukarıdaki şekillerden tamamen farklı ise bu durumda da adaydan hayır yanıtını vermesi beklenmektedir.
TAVTMB TAKISTOSKOPİK TRAFİK ALGI TESTİ Kısa sürelerle (1 saniye) gösterilen trafikle ilgili görüntüler sonrasında görsel algılama performansını ve algısal hızı ölçen bir testtir.
PSİKOTEKNİK TESTLER (YASAL)
Psikoteknik Değerlendirme yapabilmek üzere : 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile uygulama açısından ( T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ) bununla bitiştirilen Karayolu Taşıma Yönetmeliği uyarınca yapılan uygulamalara YASAL uygulamalar adını veriyoruz.
NORMLAR
Yasal Uygulamalarda , T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından tayin edilen , alan ile ilgili olarak , Türk Psikologlar Derneği ( TPD ) tarafından incelenmiş ve onaylanmış Normlar kullanılmaktadır. Normlar , TPD öngörüsü ile, sürücünün Yaşı ve Eğitim durumu ile doğrudan bağlantılıdır.
YASANIN İSTEDİĞİ ÖLÇÜM ALANLARI:
Psiko-teknik Değerlendirmede İncelenecek Sürücü Özellikleri;
1) ZİHİNSEL YETENEK ve BECERİLER
A ) Dikkat
B ) Anlama ve Değerlendirme (Muhakeme) Yeteneği
C ) Hız ve Mesafe Algılama
D ) Geniş Görüş Alanı İçinde Uyaran Fark Etme
E ) Şekil Algılamada Görsel Süreklilik
2) PSİKOMOTOR YETENEK ve BECERİLER
A ) Tepki Hızı
B ) Koordinasyon Düzeyi